Đêm qua, tôi nghe chị hát qua sóng truyền hình VTV, chị vừa hát, vừa khóc… Những dư chấn của đời người khiến chị trở nên nhạy cảm và khúc triết hơn.
Sau đêm diễn, trên báo mạng (và một số tờ báo giấy) tràn ngập những hình ảnh của chị, với những cái tít bài liên quan đến chuyện nợ nần… Từ lâu lắm rồi, nhắc đến chị người ta chỉ bàn đến chuyện này, tuyệt không còn chuyện gì khác. Chị là ca sĩ Siu Black, một thời được mệnh danh “họa mi của núi rừng” Tây Nguyên.
Sau cố ca sĩ Y Moan, chị là ca sĩ có phong cách đẫm mùi đất đỏ bazan nhất. Chị hát có xuất sắc, có phóng khoáng như gió núi, như mưa mù vùng cao hay không, thì tùy từng người nhận định. Nhưng chắc chắn, chị có danh vị riêng của mình trong lòng người hâm mộ. Đặc biệt là với những khán giả thích cảm thụ những bát hát đầy nắng gió cao nguyên. Những ca khúc gắn liền với tên tuổi của chị, như: “Ly cà phê Ban Mê”, “Ngọn lửa cao nguyên”, “Đôi mắt Pleiku”, “Em muốn sống bên anh trọn đời”… những bài hát mà mỗi lúc chị cất giọng, nghe được âm vọng của vùng cao dội về.
Nhạc sĩ Nguyễn Cường từng nhận xét về chị: “Trong vòng 20 năm nữa, chắc chắn Tây Nguyên sẽ không có một giọng hát nào được như Siu Black”. Sau này, chị có trình diễn một vài ca khúc khác, như: “Không phải em”, “Đâu phải bời mùa thu”… có vẻ không đạt được nhiều kết quả lắm.
Sáu năm về trước, chị làm giám khảo cho chương trình “Đi tìm thần tượng âm nhạc” (Vietnam Idol 2007)… Từ đây, chị liên tục ngồi vào ghế thành viên giám khảo của các chương trình truyền hình. Về sau, khán giả bắt đầu quen với hình tượng Siu Black làm giám khảo nhiều hơn, tần suất xuất hiện của chị trên truyền hình với vai trò ca sĩ cũng giảm đi rõ rệt. Từ vị trí này, cũng đôi lần chị vướng vào vài câu chuyện không hay. Hoặc đôi lúc, cá tính quá hồn nhiên của chị gây ức chế cho khán giả xem chương trình.
Ca sĩ Siu Black và ca sĩ Phương Thanh
Giữa năm 2012, chị kỷ niệm 20 năm ca hát của mình bằng liveshow có tên gọi “Khát khao môi hồng”, được giới thiệu là tour lưu diễn quanh các trường đại học tại TP HCM, với kinh phí đầu tư hơn 1 tỉ đồng. Một liveshow không quá thành công, nếu xét về mặt thương hiệu. Nói như chị, thì đây là liveshow đầy tâm huyết. Năm 2013, chị đảm nhiệm vị trí thành viên ban giám khảo chương trình “Tôi là người chiến thắng”.
Khi chương trình này sắp đi đến những vòng cuối cùng, thì bất ngờ vị trí của chị được thay thế bằng danh hài Hoài Linh. Và cũng chính từ đây, xuất hiện thông tin “Siu Black trốn nợ”, tháng 7/2013. Như vệt dầu loang trên biển, tên tuổi của chị chìm đắm trong những bài viết liên quan đến khoản nợ hàng tỉ đồng. Mọi thứ nháo nhào… Chuyện nợ nần của chị được giới truyền thông mổ xẻ một cách đầy hả hê. Cậu em làm trong làng giải trí có nói với tôi rằng, chuyện nợ nần của chị đã được dân trong giới biết từ rất lâu, chị cũng đã che chiều này, chắn chiều kia nhưng bất thành.
Từ đây, hễ nhắc đến tên chị, thì bóng mây nợ nần lan tỏa ra tứ phía. Người ta không nhắc đến giọng hát của chị, đến ca khúc chị trình diễn… người ta chỉ quan sát thái độ của chị, quan tâm xem chủ nợ có vây xung quanh khu vực chị biểu diễn, bao nhiêu vệ sĩ hộ tống chị rời sàn diễn an toàn…
Vậy đó, con họa mi của núi rừng ngày nào đã bị cầm tù trong thị phi. Chị bị biến thành con nợ được truyền thông nhắc đến nhiều nhất từ trước cho đến giờ, tính trong phạm vi làng giải trí Việt.
Có nhiều thông tin cho rằng chị lâm vào cảnh nợ nần là vì chuyện này, chuyện kia. Cũng có thông tin phán chị nợ hàng chục tỉ đồng chứ không chỉ là 2,5 tỉ… Riêng về phần mình, chị khẳng định chị vướng nợ là do thua lỗ trong kinh doanh. Năm 2009, chị có mở quán cà phê để thỏa nỗi nhớ vùng cao. Quán cà phê chính là căn nguyên của những khoản tiền vay đầu này, đắp đầu kia bởi kinh doanh không thuận lợi.
Ca sĩ Phương Thanh, thời điểm chị khốn khó nhất đã đại diện để đưa ra những thông tin chị muốn chuyển tải đến công luận. Phương Thanh cũng là người đứng ra tổ chức đêm nhạc “Tình nghệ sĩ” diễn ra tại sân khấu Trống Đồng vào giữa tháng 8 vừa rồi để giúp chị có thêm cơ hội trả nợ.
Nhiều trang báo mạng, cho giật những cái tít về đêm nhạc (mà theo tôi là rất tàn nhẫn – NNH) kiểu: “Siu Black hát ở trên, phía dưới giang hồ vây kín lối”, “Siu Black ngồi gần 2 tiếng trong taxi vì sợ xã hội đen”… Tôi không biết cảm giác của chị vào thời điểm đó như thế nào, nhưng tôi nghĩ rằng, chắc chắn sau đêm diễn, chị sẽ không đủ dũng cảm để đọc lại những gì báo mạng đã viết về chị. Thời điểm này, tôi có gọi điện thoại cho Phương Thanh đặt cái lịch phỏng vấn. Rất tiếc là ca sĩ này từ chối, vì lý do “những chuyện này không thích chia sẻ trên báo chí”. Nên thôi.
Sau đêm diễn “Tình nghệ sĩ”, ca sĩ Siu Black có hứa sẽ từ từ trả hết nợ nần. Tưởng là mọi thứ đã khép lại tại đây, thì bất thần, tiếp tục có thêm những bài viết về chuyện chủ nợ tố cáo chị dây dưa, lần khất trong việc trả nợ… Lâu lắc rồi, ngoài chức năng chuyển tải thông tin đến bạn đọc, báo mạng còn có nhiệm vụ khác là… đòi nợ thuê. Nhiều nghệ sĩ đã phải dính ngón nghề đòi nợ của báo mạng, từ nghệ sĩ Phước Sang cho đến người đẹp Dương Yến Ngọc, rồi bây giờ là chị.
Đồng nghiệp làm báo mạng, chỉ cần gặp ai đó đưa ra một mẩu giấy tay, một tin nhắn về chuyện tiền bạc của cá nhân này với nghệ sĩ kia… là lập tức viết bài loan tin. Bất chấp những tổn thương mà nghệ sĩ sẽ gánh chịu. Tôi tin rằng, không cá nhân nào muốn vướng vào chuyện nợ nần. Nhưng đôi lúc, đời sống đầy những ngã rẽ và không phải ngã rẽ nào cũng trọn vẹn,
Diễn viên Thương Tín có lần tâm sự với tôi rằng, đời người có những nốt hạn. Khi mọi thứ đang suôn sẻ, thì chuyện lớn cũng hóa chuyện nhỏ. Nhưng khi đang gặp xui rủi, thì chuyện không đâu ra đâu phút chốc thành chuyện trọng đại. Anh nói điều này, bằng những chiêm nghiệm thăng trầm của đời anh.
Ngoài lề một chút, tôi sẽ nhắc lại câu chuyện của nghệ sĩ Hồng Tơ. Thời anh Hồng Tơ đang hái ra tiền vào mỗi đêm diễn, với lịch diễn dày đặc, với tiền cát-sê đến như nước tràn vào nhà. Anh ở biệt thự, anh sắm xe hơi… tiền là điều không bao giờ có thể làm anh lấn cấn. Vậy mà, thoảng như gió qua sông, anh hơn một lần muốn tìm đến cái chết. Phút chốc, chỉ còn là hư ảo… Anh trắng tay, đói đến mức ngoài bộ quần áo mặc trên người ra thì không còn thứ gì khác đáng giá… Rồi, anh làm lại từ đầu. Mỗi lần vấp ngã là một lần phải đứng dậy, ngã chỗ nào nhất thiết phải đứng lên từ chỗ ấy… Anh sắm được căn nhà nhỏ trong con hẻm lớn, anh có được hạnh phúc cuối đời cùng cô vợ rất xinh gái và cô con gái nhỏ… Khi anh kể cho tôi nghe những chuyện này, anh vừa nói vừa khóc.
Tôi biết giới nghệ sĩ cũng nhiều, có những chuyện sau hào quang buồn lắm. Nhưng thôi, mỗi cá nhân là một nỗi niềm, chuyện vui thì nên nhắc, chuyện buồn cứ tạm quên.
3.Trở lại câu chuyện của ca sĩ Siu Black. Chị đã qua cái triền dốc đánh dấu một nửa đời người rồi, thì vướng phải sự va vấp này. Va vấp cố tình hay va vấp vô ý, thì có gì là quan trọng nữa. Vì khi chuyện đã xảy ra, thông thường người ta chỉ nhìn cách giải quyết, chứ không phải là suy xét căn nguyên, bởi nguyên cớ đã không còn là yếu tố quan trọng nữa.
Chị đã muốn đứng dậy, chị đã xuất hiện lại trên truyền thông, chị cũng đã nói: “Khi bạn thấy tôi ngồi đây và xem tôi hát, bạn sẽ thấy nỗ lực vượt lên chính mình của tôi kinh khủng thế nào. Quan trọng bây giờ mình phải điều tiết cả nghệ thuật và cách sống, có như vậy mới tìm lại được chính mình”.. Vấn đề không phải là chị đã vấp ngã như thế nào, vấn đề là chị đã chấp nhận thực tế từ sự vấp ngã đó.
Vậy nên, có lẽ đã đến lúc mở rộng lòng hơn với chị. Truyền thông cũng nên tiết chế lại những gì không hay liên quan đến chị, hãy nhìn vào giọng hát của chị, phong cách biểu diễn… thay vì cố tìm cách khơi lại vết hằn mà chị đã buộc phải khoác thêm lên danh vọng của chính chị.
Tất nhiên, chị phải có trách nhiệm về những gì chị đã gây nên, như khi chị thừa nhận trong bài trả lời phỏng vấn gần đây nhất: “VTV mời tôi tham gia chương trình và tôi nhận lời ngay vì sự gắn bó bấy lâu nay giữa hai bên. Phương Thanh cũng nói tôi nên đi hát lại, phải đi ra ngoài xã hội để thấy nhiều người còn yêu mến mình. Thời điểm này rất nhạy cảm với tôi. Nếu tôi vượt qua và tỏa sáng thì đêm diễn sẽ có tác dụng rất tốt với con đường ca hát sau này. Trước đó, tôi định sang Mỹ, tham gia một chương trình rock nhưng tôi đã hoãn lại để dự “Bài hát yêu thích”. Tôi sợ khi tôi vắng mặt, người ta lại bảo tôi “đi trốn”. Vừa rồi tôi diễn ở Đài Loan, không thấy tôi, người ta đã xôn xao đủ đường. Tôi chưa bao giờ trốn, chỉ có điều thời gian qua, tôi không muốn nghe điện thoại. Tôi bị hoảng loạn vì có nhiều người không nói chuyện đàng hoàng, họ dùng những từ ngữ nặng nề làm tôi áp lực.
Ngay cả khi ngủ, tôi cũng cảm thấy những lời nói đó bên tai, đến mức khi tôi chuẩn bị ra Hà Nội, chị tôi hỏi đi hỏi lại: “Em cảm thấy thế nào? Có thể đi được không?”. Và chị cũng đã có cái cách để thoát khỏi câu chuyện đáng quên này, khi chị thừa nhận: “Sắp tới Phương Thanh hoặc chính tôi sẽ nhận show. Bầu show mời tôi qua trợ lý vì hiện tại tôi không muốn xài điện thoại. Tôi đã đập điện thoại sau những tin nhắn khiến tôi mệt mỏi, đau đầu. Tôi sẽ chạy show một cách bình thản, thoải mái để có tiền, như thế mới có thể trả nợ. Show của tôi bây giờ cũng tạm ổn, dù không nhiều”.
Tôi trích đoạn viết của nhà văn – nhà báo Dương Bình Nguyên trên trang facebook cá nhân của anh về nữ ca sĩ Siu Black, một đoạn viết mà tôi rất đồng ý với quan điểm của anh.
Anh viết: “Vệ sĩ đưa Siu ra chiếc xe hơi của Ngọc Minh Idol đã chờ sẵn trước Cung Hữu nghị. Vây quanh chị là mấy chục ống kính chĩa vào. Ánh sáng lấp lánh ấy, lúc này, như những lưỡi dao sắc lạnh. Tất cả chĩa vào chị, không phải để vinh danh và làm rực lên ánh hào quang. Nó loé chớp liên hồi để phục vụ một đám đông đang hồ hởi tò mò dõi theo mọi biến động của chị! Đời người đàn bà ngoài 50 như gió thổi giữa sông chiều, còn gì đâu, gia đình và danh tiếng đã vuột mất. Một cuốn phim buồn, rất gắt, vừa lướt qua. Như một vết dao…”.
Những bài báo viết về chị sau đêm diễn ở chương trình “Bài hát yêu thích”, như: “Siu Black vừa hát vừa khóc nức nở vì xúc động và mặc cảm”, hay “15 vệ sĩ bảo vệ show diễn Siu Black tại Hà Nội”… hiện hữu để làm gì nữa nhỉ(?!). Khi vết thương nào cũng cần được khép miệng, cá nhân nào cũng cần nhận được sự mở lòng từ đám đông…
Như khi chị hát “Em sinh ra từ đất bazan cao nguyên huyền thoại, K’Bing ơi K’Bing à/ Em lớn lên từ bầu sữa mẹ, K’Bing à, K’Bing ơi/ K’Bing ơi em hãy về bên mái nhà sàn mông lung ấm tình quê em đó/ K’Bing ơi em hãy về với ché rượu cần, đêm nay đang chờ môi em”.
Nghệ sĩ là những người vốn dĩ luôn nhạy cảm trước cuộc sống, đừng cố bắt họ phải luôn mặc cảm về những gì thuộc về quá khứ. Có thân phận nào không xứng đáng nhận được những sẻ chia
(Citinews)
