Với chủ đề “Hướng tới một thập kỷ mới về quan hệ đối tác phát triển chiến lược GMS”, Hội nghị thượng đỉnh các nước tiểu vùng Mê Công mở rộng lần thứ 4 đã kiểm điểm lại kết quả đạt được trong thời gian qua và đề ra định hướng cho hợp tác trong 10 năm tới.

Trong hai ngày 19 – 20/12, Hội nghị thượng đỉnh các nước tiểu vùng Mê Công mở rộng lần thứ 4 (GMS – 4) được tổ chức tại Thủ đô Nay Pyi Taw, Myanmar dưới sự chủ trì của Ngài Thein Sein, Tổng thống Cộng hòa Liên bang Myanmar.

Lãnh đạo của 6 nước tiểu vùng là Vương quốc Campuchia, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, Vương quốc Thái Lan, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Trung Hoa, Cộng hòa Liên bang Myanmar và Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tham dự Hội nghị.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự Hội nghị.

Các nhà lãnh đạo bày tỏ  hài lòng về những kết quả đã đạt được trong việc triển khai các hoạt động và chương trình hợp tác của Khung Chiến lược hợp tác tiểu vùng GMS 2002 – 2012, nhất là trong các lĩnh vực hợp tác về giao thông, năng lượng, thông tin, thuận lợi hóa thương mại và đầu tư, nông nghiệp, du lịch, môi trường…

Trong trao đổi, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh sử dụng và quản lý bền vững nguồn nước sông Mê Công có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển chung của khu vực.

Hội nghị đã thông qua Khung Chiến lược GMS giai đoạn 2012 – 2022 làm cơ sở và định hướng cho phát triển hợp tác kinh tế tiểu vùng. Các nhà  lãnh đạo đã tập trung thảo luận về những nội dung quan trọng như chuyển đổi hành lang giao thông thành hành lang kinh tế; huy động nguồn lực thực hiện các hoạt động, chương trình dự án ưu tiên tiểu vùng; bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên vì sự phát triển bền vững; huy động sự tham gia tích cực của các địa phương để hiện thực hóa các hành lang kinh tế .

Hội nghị cũng đã thông qua Khung hợp tác giai đoạn 2 từ 2012 – 2016 của Chương trình Môi trường trọng điểm (CEP) – Sáng kiến hành lang bảo tồn đa dạng sinh học; Tầm nhìn mới và chiến lược chung cho Chương trình hỗ trợ nông nghiệp trọng tâm giai đoạn 2011 – 2015; và Chiến lược và Lộ trình của Du lịch GMS giai đoạn 2011 – 2015.

Trong phát biểu khai mạc Hội nghị, Tổng thống Myanmar Thein Sein nhận định, trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu, các nước trong khu vực tiểu vùng vẫn duy trì ổn định, hợp tác kinh tế giữa các nước GMS phát triển tích cực. Tuy nhiên, các nước thành viên GMS cần nỗ lực hơn để đạt được mục tiêu dài hạn là thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác phát triển kinh tế cùng có lợi giữa các nước Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam và hai tỉnh Vân Nam và Quảng Tây (Trung Quốc), đưa tiểu vùng Mê Công mở rộng nhanh chóng trở thành vùng phát triển nhanh và thịnh vượng ở Đông Nam Á.

Tổng thống Myanmar Thein Sein nhấn mạnh, với những thành công trong giai đoạn vừa qua, hợp tác GMS cần tập trung vào những sáng kiến cho giai đoạn kế tiếp, bao gồm các lĩnh vực đang đặt ra nhiều thách thức cho sự ổn định và phát triển của khu vực như biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, phát triển nguồn nhân lực, khai thác bền vững các nguồn tài nguyên…

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ  tướng Nguyễn Tấn Dũng một lần nữa khẳng định sự ủng hộ mạnh mẽ của Việt Nam đối với Hợp tác Tiểu vùng Mê Công mở rộng (GMS). Về định hướng tương lai, Thủ tướng nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường huy động vốn đầu tư để phát triển cơ sở hạ tầng cũng như củng cố và hoàn thiện về mặt thể chế hợp tác tiểu vùng; thúc đẩy sự phối hợp giữa các bên liên quan từ trung ương đến địa phương, giữa chính phủ và khu vực tư nhân trong việc phát triển hành lang kinh tế. Thủ tướng cũng khẳng định, để phát triển hành lang kinh tế thành công, cần tăng cường năng lực của các nhà hoạch định chính sách, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trung ương và địa phương, phát triển các mạng lưới kết nối các vùng kinh tế với các hành lang nhằm thúc đẩy giao lưu thương mại và đầu tư.

Trong bối cảnh thiên tai lũ lụt xảy ra và gây hậu quả nặng nề đối với các nước tiểu vùng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Công vì sự phát triển chung của khu vực, trong đó có cả các nước thượng nguồn cũng như các nước hạ nguồn. Thủ tướng đề nghị, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Công phải là một nội dung có ý nghĩa quyết định trong chiến lược hợp tác phát triển Tiểu vùng trong 10 năm tới.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh, để bảo đảm nguồn vốn cho các hoạt động hợp tác tiểu vùng, các chính phủ các nước GMS cần nỗ lực hơn nữa và có giải phát hữu hiệu để huy động vốn từ các tổ chức quốc tế, các đối tác phát triển cũng như bảo đảm sân chơi bình đẳng, môi trường kinh doanh hiệu quả và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để huy động vốn đầu tư của khu vực tư nhân.

Các nhà lãnh đạo GMS đã chứng kiến ký kết 3 Biên bản ghi nhớ (MOU) giữa các nước GMS về Phối hợp hành động nhằm giảm thiểu tác động của HIV đối với đi lại của dân cư; Hợp tác phát triển hệ thống siêu xa lộ thông tin trong tiểu vùng GMS và Thành lập Hiệp hội Vận tải GMS (FRETA).

Kết thúc Hội nghị, các nhà lãnh đạo đã ra Tuyên bố chung “Sau năm 2012: Hướng tới một thập kỷ mới về quan hệ đối tác phát triển chiến lược GMS”, khẳng định quyết tâm của các bên cùng thúc đẩy hợp tác GMS, vượt qua thách thức và khó khăn, hướng tới một khu vực Mê Công hội nhập, thịnh vượng, phát triển hài hòa và bền vững. Các nhà Lãnh đạo đã thống nhất Cấp cao GMS-5 sẽ tổ chức tại Thái Lan trong năm 2014.

*Trong ngày 19/12/2011, Hội nghị Đầu tư và Kinh doanh GMS với sự tham gia của khoảng 150 đại diện các doanh nghiệp GMS đã được tổ chức bên lề Hội nghị Cấp cao GMS-4./.

Nguyễn Hoàng –  Nhật Bắc