Philippines sẽ đơn phương đưa vụ việc tranh chấp ở đảo đá ngầm Scarborough với Trung Quốc ra Tòa án quốc tế về luật biển (Itlos), bất chấp việc Bắc Kinh từ chối ra hầu tòa.

Báo Philippines The Inquirer dẫn lời Bộ trưởng ngoại giao Albert del Rosario nói ngày 2-5 về thông tin trên.

Trong một tin nhắn gửi đi từ Washington D.C, Mỹ, ông Del Rosario nói Bộ Ngoại giao Philippines “hiện đang tiến hành các thủ tục cần thiết” để trình báo vụ việc lên Itlos, có trụ sở ở Hamburg, Đức. Itlos được thành lập ngày 10-12-1982 theo Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển (Unclos).

Ông Del Rosario nói đây là “một bước hợp pháp để đối phó với những xung đột và tuyên bố lãnh thổ chồng lấn” trên biển Đông. “Cả thế giới biết rõ Trung Quốc có nhiều tàu chiến, máy bay hơn so với Philippines. Tuy nhiên, rốt cuộc chúng tôi hi vọng có thể chứng tỏ rằng luật pháp quốc tế sẽ công bằng hơn nhiều”, ông Del Rosario nói.

Ông và Bộ trưởng quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin đã có cuộc gặp với những người đồng cấp Mỹ ở Washington ngày 30-4, trong đó Mỹ tuyên bố trung lập trong tranh chấp lãnh thổ và lãnh hải giữa Bắc Kinh và Manila.

Ngày 29-4, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Bắc Kinh đã từ chối kêu gọi từ Manila nhờ một trung gian quốc tế giải quyết tranh chấp trên biển và nhắc lại khẳng định chủ quyền của họ với bãi đá ngầm. The Inquirer dẫn lời các chuyên gia nói vụ kiện của Philippines ở Itlos khó có cơ hội nếu Bắc Kinh từ chối tham gia.

Philippines yêu cầu Mỹ hỗ trợ quân sự

Cũng trong ngày 2-5, Philippines thông báo đã yêu cầu Mỹ hỗ trợ lực lượng quân đội, tàu tuần tiễu và máy bay cũng như hệ thống rađa quân sự. “Chúng tôi đã trình một danh sách các thiết bị cứng mà Mỹ có thể hỗ trợ, có thể bao gồm tàu và máy bay tuần tiễu, hệ thống rađa và các trạm quan sát bờ biển”, ông Del Rosario nói.

Trong bài phát biểu ở Quỹ Heritage, ông cũng cho biết Philippines sẽ tăng cường quan hệ đối tác với Nhật Bản, Úc, Hàn Quốc và các nước khác để bảo đảm an ninh hàng hải, hỗ trợ nhân đạo và giảm nhẹ thiên tai trong vùng. Ông khẳng định Philippines và đồng minh có hiệp ước của họ và sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tập trận “theo một cách tốt hơn, ở nhiều địa điểm hơn và thường xuyên hơn”.

“Mỹ cần một đồng minh mạnh hơn trong vùng có thể chia sẻ trách nhiệm bảo đảm an ninh và ổn định khu vực một cách hiệu quả hơn – ông Del Rosario phân tích – Do đó lợi ích chiến lược của Mỹ là đầu tư vào sự tiến bộ quốc phòng và khả năng quân sự của Philippines. Với Philippines, căng thẳng ở biển Tây Philippines (biển Đông) là đầy thách thức”.

Trong khi đó, nhiều tổ chức dân sự Philippines đã kêu gọi một cuộc tuần hành của người Philippines trên toàn cầu phản đối Trung Quốc. Tổ chức Người Philippines ở Mỹ, do Loida Nicolas-Lewis làm chủ tịch, đang vận động các cuộc tuần hành trước Đại sứ quán Trung Quốc và các lãnh sự nước này ở Manila cũng như các thành phố lớn của Mỹ, Canada, Úc và các nước châu Á khác vào ngày 11-5 để gây sức ép với Bắc Kinh.

“Trung Quốc cũng là châu Á, họ sẽ mất mặt – Lewis, bản thân trực tiếp tổ chức tuần hành ở New York, nói với The Inquirer – Chúng tôi sẽ cố gắng huy động cả người Mỹ gốc Việt, gốc Malaysia, gốc Indonesia và các nước khác tham gia tuần hành”.

Doanh nhân người Philippines gốc Hoa Jackson Kan nói Bắc Kinh sẽ buộc phải phản ứng nếu có 500.000 người Philippines xuống đường tại lãnh sự nước này ở Makati, gần Manila, “nhưng chúng tôi không cần họ phản ứng, chúng tôi cần phản ứng từ cộng đồng quốc tế”.

Theo Tuoitre