Một thượng nghị sĩ, từng ngồi tù vì âm mưu đảo chính, lại là người được Philippines trông cậy trong những cuộc đàm phán bí mật với Trung Quốc, nhằm giải quyết tranh chấp chủ quyền bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham.

AFP dẫn lời phát ngôn viên Tổng thống Philippines Benigno Aquino cho hay, Thượng nghị sĩ Antonio Trillanes đã được “ủy quyền” để tổ chức những cuộc thương lượng ngầm với các quan chức Trung Quốc, nhằm giải quyết tranh chấp biển đảo.

Tuy nhiên, sự chỉ định này gây nên sự bất đồng sâu sắc với Ngoại trưởng Albert del Rosario, người chịu trách nhiệm chính thức trong những đàm phán với Trung Quốc nhưng lại không được tham gia những cuộc thỏa thuận ngầm.

Trillanes cho biết ông được giao nhiệm vụ làm hạ nhiệt căng thẳng với Trung Quốc, đồng thời cáo buộc Ngoại trưởng del Rosario “phản quốc” vì những chiến thuật được cho là hiếu chiến của ông này.

“Ngay lúc này đây, không có thêm khủng hoảng nào liên quan tới Scarborough, nhưng chúng ta thực ra đã bị đẩy tới rất gần một cuộc chiến. Đó là hành động phản bội (của ông del Rosario)”, Trillanes nói hôm qua.

Thượng nghị sĩ này cho hay những tuyên bố công khai của ngoại trưởng Philippines về việc cáo buộc Trung Quốc chèn ép quốc đảo đã dẫn tới một tình trạng đối đầu. Trillanes còn cho biết ông đã gặp “những quan chức cấp cao của Trung Quốc” ít nhất 15 lần tại Manila và Bắc Kinh kể từ tháng 5.

Trong một bài trả lời phỏng vấn trên truyền hình hôm 17/9, Ngoại trưởng del Rosario cho rằng những cuộc đối thoại ngầm là “lợi bất cập hại”, dù ông không nêu đích danh Trillanes.

Sau khi mâu thuẫn giữa hai người được đưa lên các mặt báo ở Philippines, phát ngôn viên tổng thống, ông Edwin Lacierda đã tìm cách ngăn chặn tranh cãi trong một cuộc họp báo hôm qua. “Tôi có thể tuyên bố thẳng thừng rằng ngoại trưởng Philippines được tổng thống tin cậy”, Lacierda nói với báo giới. Tuy nhiên, Lacierda cho hay ông không thể trả lời các câu hỏi như vì sao Tổng thống Aquino lại chỉ định Trillanes là một nhà thương thuyết ngầm.

Việc bổ nhiệm Trillanes sau đó trở thành một câu chuyện chính trị nóng bỏng tại Philippines, khi Chủ tịch Thượng viện Juan Ponce Enrile chỉ trích cựu quân nhân này trong một bài phỏng vấn trên truyền hình được phát đi toàn quốc. Enrile, quan chức có vị trí cao thứ ba tại Philippines, cho hay ông ủng hộ Ngoại trưởng del Rosario và cáo buộc Trillanes làm mất vị thế của Philippines trước Trung Quốc.

Trillanes là một cựu thượng úy hải quân. Ông là một trong số những người lãnh đạo hai cuộc đảo chính vào các năm 2003 và 2007 để chống lại cựu tổng thống Gloria Arroyo. Trillanes giành ghế tại Thượng viện vào năm 2007 khi vẫn còn ở trong tù vì tội làm phản. Ông này sau đó được Tổng thống Aquino ân xá.

Căng thẳng chủ quyền giữa Trung Quốc và Philippines bắt đầu hồi tháng 4, khi soái hạm Philippines chạm mặt hai tàu hải giám Trung Quốc ở bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham. Đây là bãi đá cách bờ tây đảo lớn Luzon của Philippines khoảng 230 km. Căng thẳng leo thang khi hai bên không chịu nhượng bộ và liên tiếp có những động thái khẳng định chủ quyền. Tình hình chỉ lắng dịu dần từ tháng 7.

Nhật Nam (VNE)