Từ chuyện 3 nữ sinh giỏi quốc gia không có tiền đến Thụy Điển dự chung kết đến chuyện thủ khoa toán không có tiền nhập học!

Từ câu chuyện nữ sinh Nguyễn Thu Hà, Đặng Hương Quỳnh, La Thùy Dung (lớp 11, K22, trường PTTH chuyên Thái Nguyên) đoạt giải nhất cuộc thi “Cải thiện việc sử dụng và bảo vệ nguồn nước năm 2012”, do Tổng cục Môi trường (Bộ TNMT), Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam tổ chức. Các em được đại diện Việt Nam tới Stockholm (Thụy Điển) dự vòng chung kết nhưng khi nghe BTC nói khẽ: “Đi Thụy Điển dự thi là quyền lợi của các cháu, nhưng Ban tổ chức không có tiền, rất mong gia đình thông cảm và hỗ trợ”. Vậy là ước mơ sánh vai cùng cường quốc năm châu các em đã bị dang dở vì tiền để đến Thụy Điển lên đến chục ngàn USD. Đọc thông tin trên Bee.net.vn tôi thấy đáng tiếc, xót xa.

Đến một tài năng toán học, thủ khoa môn toán lớp 12 Tp.HCM năm 2010, Vưu Thông Nguyên được lời mời sang Trường ĐH Oxford học nghành toán nhưng em không có tiền nhập học.

Tìm đến Báo Thanh Niên với hy vọng cuối cùng là sẽ có người giúp, trong thư trình bày nguyện vọng của mình, Nguyên viết: “Nhận được thư mời của Trường ĐH Oxford tôi sung sướng và hãnh diện, đồng thời cảm thấy bất lực vì không có kinh phí để đi học. Bây giờ tôi rất tuyệt vọng. Tôi viết thư này với hy vọng nhận được sự hỗ trợ từ các quỹ học bổng. Tôi hứa sau khi tốt nghiệp tại Trường ĐH Oxford, mỗi năm sẽ trích 20% số tiền lương của mình vào quỹ trong vòng 20 năm. Vào năm 60 tuổi, tôi sẽ trích 30% tài sản của mình đóng vào quỹ để tiếp tục giúp đỡ thế hệ đi sau”.

Sau khi hoàn cảnh của em được đăng trên Báo Thanh Niên, rất nhiều bạn đọc quan tâm đến trường hợp này và em may mắn được Chủ tịch Quỹ Đào tạo nhân tài nước Việt và đại diện ngân hàng Eximbank phỏng vấn cấp học bổng.

Sau cuộc phỏng vấn, ngày 17-7 vừa qua, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Eximbank và ban lãnh đạo cũng đã xem xét trường hợp của Nguyên và đã chính thức đồng ý dùng số tiền Eximbank tài trợ cho Quỹ Đào tạo nhân tài nước Việt để tài trợ cho Nguyên. Kết quả là em đã không bị vuột mất cơ hội đến với đại học Oxford.

Thông tin trên báo mạng Thanh Niên, đọc xong tôi vừa thấy vui mừng lại vừa thấy buồn và xấu hổ. Mừng là vì thêm một người tài của Việt Nam được chấp cánh ước mơ, còn buồn, thấy xấu hổ vì sự thiếu đầu tư của ngành giáo dục nước nhà. Khi biết đó là tiềm năng thì nhà nước ta không đầu tư đúng lúc, đến khi  tài năng của người ta được rạng danh, nổi tiếng trên thế giới rồi thì nhà nước mới thiết tha trọng vọng. Giáo sư Ngô Bảo Châu là một minh chứng cho đều đó.

Thật không hiểu ngân sách của chính phủ nước ta dành cho sự nghiệp giáo dục như thế nào nhưng mỗi lần nhắc đến quỹ hỗ trợ giáo dục thì Bộ lại bảo “thiếu tiền”, không thì “đang trình lên Chính phủ”. Sự bị động, chưa thể hiện hết vai trò và trách nhiệm của Bộ GD&ĐT là nguyên nhân cốt lõi đưa đến hàng loạt thiếu sót đầy đáng tiếc trong việc đào tạo, bồi dưỡng nhân tài thật sự của Việt Nam.

Tự hỏi, nếu như không có sự tài trợ kịp thời của doanh nghiệp, không có sự đài thọ của nguồn Quỹ Đào tạo nhân tài nước Việt thì em Nguyên đã lỡ mất một cơ hội và sau này, chắc chắn Việt Nam sẽ mất một nhân tài.

Quan tâm, tạo điều kiện và đầu tư cho nhân tài trẻ chính là thước đo của nghành giáo dục trên toàn thế giới. Phải chăng, chúng ta nên nhìn lại thước đo của đất nước chúng ta, đánh giá đúng năng lực thực sự và đầu tư đúng mực để tránh vuột mất những tiềm năng phục vụ đắc lực cho đất nước ta sau này?

Bạn đọc Thanh Trúc